νέες εκδοχές των εξιστορήσεών μας

Ελληνικοί υπότιτλοι εδώ.

μία άλλη κοσμοθεωρία: ιερή οικονομία

[με ελληνικούς υπότιτλους αν τους επιλέξεις στο player]

… μοιράζομαι μερικές σκέψεις: αν όλα όσα μας περβάλλουν σ’ αυτόν τον πλανήτη είναι δώρα – κι ας δυσκολευόμαστε να κρατήσουμε αυτήν την αντίληψη ζωντανή σε κάθε στιγμή, και γύρω μας ‘βλέπουμε’ σχέση καταναλωτική, σχέση οικοιοποίησης του κοινού – τότε γεμίζουμε τον ‘οίκο μας’ με αντιληπτικά τοξικές ουσίες. ποια θα ‘ταν άραγε η αντίστροφη διεργασία; και πώς θα μπορούσαμε να στηρίξουμε η μία την άλλη σ’ αυτήν; οικονομία, λέει, είναι η «διαχείριση του οίκου» – κι αν αποκλείουμε συνεχώς όλους τους ‘μη-ανθρώπινους’ (αλλά ναι, κι ανθρώπινους εξίσσου πολλές φορές) έμβιους οργανισμούς, όλες τις σύμπλοκες ζωογόνες διεργασίες απ’ τον οίκο μας αντιληπτικά, τότε που πάμε; όπως λέει κι ο Lao Tzu, «Αν δεν αλλάξεις κατεύθυνση, μπορεί να καταλήξεις εκεί που κατευθύνεσαι» (If you do not change direction, you may end up where you are heading»)…

[…] Αφιερώνω όλη μου την εργασία στον πιο όμορφο κόσμο που η καρδιά μας μας λέει ότι είναι εφικτός. Χρησιμοποιώ την «καρδιά», γιατί το μυαλό μας μερικές φορές μας λέει ότι δεν είναι δυνατό. Το μυαλό μας αμφιβάλλει πως τα πράγματα θα είναι πολύ διαφορετικά από τα όσα η εμπειρία μας έχει διδάξει. Μπορεί να έχετε αισθανθεί ένα κύμα κυνισμού, απέχθειας, ή απόγνωσης ενώ διαβάζετε την περιγραφή μιας ιερής οικονομίας. Μπορεί να έχετε αισθανθεί την παρόρμηση να απορρίψετε τα όσα γράφω ως απελπιστικά ιδεαλιστικά. Πράγματι, κι εγώ ο ίδιος σκεφτόμουν να μετριάσω την περιγραφή μου, να την κάνω πιο εύλογη, πιο υπεύθυνη, πιο ευθυγραμμισμένη με τις χαμηλές προσδοκίες μας σχετικά με το τι μπορεί να γίνει με τη ζωή και τον κόσμο μας. Αλλά μια τέτοια αραίωση δεν θα ήταν η αλήθεια. Χρησιμοποιώντας τα εργαλεία του νου, θα μιλήσω για αυτά που είναι μέσα στην καρδιά μου. Μέσα στην καρδιά μου γνωρίζω ότι μία οικονομία και μία κοινωνία τόσο όμορφη είναι δυνατόν να δημιουργηθούν από εμάς – και πράγματι, οτιδήποτε λιγότερο είναι ανάξιό μας. Είμαστε τόσο χαλασμένοι που θα φιλοδοξούσαμε σε οτιδήποτε λιγότερο από έναν ιερό κόσμο;

Charles Eisenstein, Sacred Economy

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: εδώ μπορείς να διαβάσεις την εισαγωγή και τα πρώτα 5 κεφάλαια του βιβλίου του Charles Eisenstein – Sacred Economy στα ελληνικά (και σύντομα ολόκληρο το βιβλίο χάρη στο συλλογικό έργο μετάφρασης).

η επίδραση της επισκόπισης

το νόημα των κουμπιών

ψζχψ

Το ταπεινό κουμπί παραπέμπει σε έννοιες που αφορούν τη συνεκτικότητα, την οικειότητα, τη σχέση, την ακρίβεια στις κινήσεις, την παραγωγή (βλ. τη λειτουργία on/off στις συσκευές), την τρυφερότητα και τη νεαρή ηλικία. Η λέξη κουμπί κατάγεται από το λατινικό ‘buttare’, που σημαίνει ωθώ, ενώ στα αρχαία γαλλικά φέρει τις ρίζες του στις λέξεις ‘boton’ και ‘bud’, συνδέοντάς το έτσι με μία εν δυνάμει χρήση που ξεκινά από το συμβολισμό κι επεκτείνεται μέχρι την τεχνολογία λαμβάνοντας πολλαπλές μορφές. Η καθημερινή παρουσία του κουμπιού, η οικειότητά του με το δέρμα μας μέσω των ρούχων που φοράμε ή η γειτνίασή του μαζί μας μέσω του οικιακού εξοπλισμού όπως το λάπτοπ, το τηλεχειριστήριο της τηλεόρασης, ο φούρνος μικροκυμάτων, μας καλεί να εξετάσουμε τη σχέση μας με τα αντικείμενα και την εργονομία της αλληλεπίδρασής μας μαζί τους. Ως άλλοι διαμεσολαβητές ανάμεσα σε ανθρώπους και μηχανές, πώς να κυριαρχούν άραγε τα κουμπιά στον ενδιάμεσο χώρο και ποιές να είναι οι συνέπειες της διάδοσής τους στη σφαίρα της σύγχρονης ζωής; Πώς λειτουργούν τα κουμπιά στην ψηφιακή κουλτούρα; Τα κουμπιά εμπερικλείουν επίσης μία σειρά υπαρκτών απειλών – η έκρηξη των πυρηνικών κεφαλών ή η μετάδοση εμπιστευτικών πληροφορίων δε απέχουν παρά ένα πάτημα του κουμπιού. […] Τα κουμπιά έχουν ενσωματωθεί στον τρόπο που επικοινωνούμε μέσω του τηλεφώνου, της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και του διαδικτύου, όπου το πάτημά τους αρκεί για να υπάρξει δράση. Παιχνιδιάρικα ή λειτουργικά, τα κουμπιά χρησιμεύουν για να διακοσμήσουν, να στερεώσουν, τόσο σε αισθητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. […]

Πηγή: http://thetextilefiles.blogspot.gr/

η αναγκαιότητα των ιστοριών σε καιρούς κρίσης

Αναδημοσιεύω από την ιστοσελίδα «Ένας Άλλος Κόσμος Είναι Εδώ». Πρόκειται για ένα κείμενο του Σ. Βογιατζή:

yyxc

Οι άνθρωποι είμαστε κατ’ εξοχήν αφηγηματικά όντα: oνειρευόμαστε με ιστορίες, ονειροπολούμε με ιστορίες, θυμόμαστε, προσδοκούμε, ελπίζουμε, απογοητευόμαστε, πιστεύουμε, αμφιβάλλουμε, σχεδιάζουμε, αναθεωρούμε, κριτικάρουμε, κατασκευάζουμε, κουτσομπολεύουμε, μαθαίνουμε, μισούμε και αγαπάμε με ιστορίες».
Γκάελς Μάρντιν

 

Οι ιστορίες συνδέονται με την αρχέγονη ανάγκη κάποιου να γνωρίσει τον κόσμο. Οι Κέλτες έλεγαν πως μόνο οι παραμυθάδες μπορούν να γίνουν δάσκαλοι και στην Ινδία η αφήγηση ιστοριών είχε τελετουργικό χαρακτήρα καθώς, μέσω αυτής οι άνθρωποι προσέγγιζαν το θείο. Στην αρχαία Ελλάδα ο ρόλος του μύθου ήταν ν’αφυπνίζει τον άνθρωπο, να ξεδιαλύνει το σκοτάδι που εμποδίζει  την εσωτερική του όραση και να τον βοηθάει να βλέπει τα πράγματα έτσι όπως πραγματικά είναι. Οι Αβορίγινες πίστευαν πως οι ιστορίες ισοδυναμούν με το ζωντάνεμα κοινών εμπειριών και για τους Ινδιάνους της Β. Αμερικής, η προφορική αφήγηση των ιστοριών εξασφάλιζε τη συνέχεια της παράδοσής τους. Η αφήγηση υπήρχε από καταβολής κόσμου. Πολύ πριν το ανθρώπινο είδος επινοήσει τη γραφή και κατακτήσει λίγο λίγο το αλφάβητο όλοι διηγούνταν σε όλους και όλοι άκουγαν αυτό που έλεγε ο άλλος. Eγγενείς ιδιότητες στον άνθρωπο από καταβολής κόσμου είναι η διάθεση για διαρκές ονειροπόλημα, η ευχαρίστηση από το λογοπαίγνιο, το πάθος να ψεύδεσαι δίχως κέρδος, αλλά μόνο και μόνο επειδή η περιγραφή της αλήθειας θα ήταν πολύ βαρετή.

Σε όλες τις κουλτούρες η αφήγηση ιστοριών είχε ξεχωριστή θέση, καθώς μέσω αυτών υφαίνονταν ο ιστός που ενώνει το συλλογικό υποσυνείδητο…οι ίδιες οι ιστορίες είναι τα νήματα που συνδέουν τις ζωές των ανθρώπων. Είναι εκπληκτικό πως λαοί που δεν είχαν καμία γεωγραφική ή πολιτισμική σχέση μεταξύ τους, μοιράζονται παρόμοιες ιστορίες, έχουν κοινούς μύθους και μαθαίνουν τον κόσμο μέσα από κοινά παραμύθια. Αυτό σημαίνει πως ο ανθρώπος έχει κοινή μοίρα, κοινές συνιστώσες αισθημάτων διαφεντεύουν την ύπαρξή του και βαθειές ανθρώπινες αλήθειες του καθενός βρίσκουν απήχηση τις αλήθειες κάποιου άλλου. Όσο και αν τα κράτη, τα συστήματα και η εκπαίδευση προσπαθούν να οριοθετήσουν την ταυτότητά μας, να ορίσουν τον τρόπο που αισθανόμαστε, όλοι άνθρωποι ανεξαρτήτου χρώματος, θρησκείας, κοινωνικού στρώματος θα συνεχίζουν να γελάνε, να κλαίνε, να υποφέρουν και να ελπίζουν με τον ίδιο τρόπο, με την ίδια ένταση, με την ίδια ζωντάνια,  με τις ίδιες ιστορίες. Οι ιστορίες κάνουν εφικτή την επικοινωνία των διαφορετικών ψυχών, ξεπερνούν πολιτισμικές καταβολές και συνδέουν τους ανθρώπους με τα βαθύτερα αισθήματά τους, με την πιο μύχια ανθρώπινη ανάσα, διακηρρύσοντας σθεναρά πως δεν υπάρχουν διαχωρισμοί και ότι όλοι οι άνθρωποι έιναι αδέλφια.

Από τον Όμηρο μέχρι σήμερα, η επιθυμία να αφηγηθούμε ιστορίες πηγάζει από την εγγενή ανθρώπινη ανάγκη να δώσει νοήμα και μορφή σε αυτόν τον ακατάληπτο κόσμο που μας περιβάλλει. Η ζωή φαίνεται να αποτελείται από άλογες συνδέσεις ασύμβατων γεγονότων και η δημιουργία ιστορίων είναι η απόπειρα να δώσουμε νόημα σε αυτές τις παράδοξες αλληλουχίες. Υπάρχει έντονη η ανάγκη για συνάφεια, επειδή οι άνθρωποι στην ουσία κατανοούν λίγους μόνο από τους συσχετισμούς μεταξύ των πραγμάτων ενώ από την αλλή οι σκόρπιες εντυπώσεις αυξάνονται σχεδόν πληθωριστικά. H γνωσιακή μας μάθηση είναι περισσότερο αποτέλεσμα μιας ασυνείδητης σάρωσης και μη ελέγξιμων μηχανισμών που λειτουργούν στο παρασκήνιο, παρά αποτέλεσμα αυτεπίγνωσης και συνειδητών επιλογών. Με λίγα λόγια φοράμε το κοστούμι ενός ακατανόητου εαυτού, ζώντας σε έναν ακατάληπτο κόσμο, λαμβάνοντας αντιφατικά και παράδοξα σινιάλα που καλούμαστε να ερμηνεύσουμε. Η ανάγκη λοιπόν για ιστορίες γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική, γιατί σε αυτές υπάρχει κάποιος που τις διηγείται, που βάζει τα πράγματα σε τάξη και μας δημιουργεί την ιδέα πως ακόμη μπορούμε να επέμβουμε στην ίδια μας τη ζωή…γιατί οι ιστορίες αυτό ακριβώς κάνουν, επιβεβαιώνουν ότι είμαστε ικανοί να ορίζουμε τη ζωή μας. Όλος ο κόσμος -αν παρατηρήσει κανείς- είναι η εξιστόρηση μιας ιστορίας. Από τη Βίβλο μέχρι τα παραμύθια, οι αφηγητές πλέκουν τη μαγιά του υπαρκτού κόσμου με τις πάραδοξες αλληλουχίες του και βοηθούν τον άνθρωπο να καταπολεμήσει τους φόβους που πηγάζουν από αυτόν τον χαοτικό κόσμο που τον περιβάλλει, πως ο ίδιος δεν είναι παρά ένα ασήμαντο ον, οπλισμένο με συνείδηση και αντίληψη, χαμένο σε ένα σύμπαν που ξεπερνάει κάθε φαντασιώσή του. Οι ιστορίες συνυφασμένες με τους αλλόκοτους ιστούς που ορίζουν τις ζωές των ανθρώπων, δημιουργούν την αναγκαία ψευδαίσθηση ότι η ζωή μας έχει νόημα, ότι είμαστε σε θέση να καταλάβουμε «τί συμβαίνει», παραμυθιάζοντας τους εαυτούς μας με τον πιο ειλικρινή τρόπο, πλανεύοντας τη συνείδησή μας με αλήθειες.

Μεταξουργείο

τί είδους εκπαίδευση;

συνδιαλλαγή

κείμενο & φωτό: Λίλη Βασιλείου

video «Η Αόρατη Πορεία Χιλιάδων Πολιτών, Θεσ/κη 24/11»: κάτοικοι Χαλκιδικής

σλδφκσδλφκ

Σκέψεις με αφορμή τον αγώνα ενάντια στις εξορύξεις στη Βόρεια Ελλάδα

Αυτοί που «μιλάνε για κέρδη και ζημιές» αρνούνται την συνδιαλλαγή με αυτούς που «μιλάνε για ανθρώπινες ζωές» και προχωρούν με την επιβολή και την καταστολή. Η επιβολή έχει προκαλέσει επανάσταση – αγώνα για την επιβίωση βλάστησης, ζωντανών, αέρα, νερού, ανθρώπων. Αγώνας δύσκολος για κάτι που σε πολλούς μοιάζει ακατόρθωτο. Δύσκολος κι ο αγώνας που έπεται, αν σταματήσει η επιβολή της καταστροφής για τα κέρδη: να παραμείνουμε στη ρότα του οράματος του κόσμου που θέλουμε να δημιουργήσουμε και να γίνουμε εμείς αυτός ο νέος κόσμος. Αν καταφέρουμε να σταματήσουμε τον «εχθρό», πως θα τον αντιμετωπίσουμε όταν έχει ητηθεί; Θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε προς μια βαθύτερη δημοκρατία που δεν περιέχει μόνο την κυριαρχία της όποιας πλειοψηφίας; Θα μπορέσουμε να δούμε την όποια μειοψηφία σαν κομμάτι μας με το οποίο χρειαζόμαστε να έρθουμε σε συνδιαλλαγή;

Η πλευρά αυτών που «μιλάει για ανθρώπινες ζωές» στην πάλη της ενάντια στις μέγα-εξορύξεις μεταλλευμάτων στην Βόρεια Ελλάδα λέει:

«Εδώ είναι Χαλκιδική και τόπος ιερός, ο Κάκαβος, ο Κάκαβος, θα μείνει ζωντανός.
Εδώ δεν είναι Καναδάς, δεν είναι El Dorado, εδώ είναι ο τόπος μας και κάνουμε κουμάντο
Ενάντια στης φύσης τη λεηλασία, αγώνας για τη γη και την ελευθερία.
Είμαστε δυο, είμαστε τρεις, είμαστε χίλιοι δεκατρείς, πάμε μπροστά, πάμε γερά δικά μας είναι τα βουνά, δικά μας είναι τα νερά.
Το πρόβλημα μας τώρα γίνεται δικό σου, Θεσαλονίκη ξύπνα κοίτα το διπλανό σου.
Θεσαλονίκη ξύπνα, στη σκόνη θα πνιγείς, απ’ τα χρυσωρυχεία της Χαλκιδικής.
Θέλουμε τα δάση, τη γη και το νερό και όχι έναν τάφο φτιαγμένο από χρυσό.
Εξόρυξη δεν γίνεται, μην τρέφετε ελπίδες, αν θέλετε χρυσό ανοίξτε τις θυρίδες.
Χωράφεια με κυάνειο και αρσενικό, αυτό είναι που μένει από τον χρυσό.
Εεεε, οοο, πάρτε το κυάνειο και φύγετε από εδώ, ουστ.
Εσείς που τώρα κοιτάτε την πορεία, ελάτε να παλέψουμε μαζί την εταιρεία.
Αυτοί μιλάνε για κέρδη και ζημιές, εμείς μιλάμε για ανθρώπινες ζωές.»

Ο Πρόεδρος της Ουρουγουάης Χοσέ Μουχίκα λέει: «Εγώ δεν νιώθω φτωχός. Φτωχός είναι όποιος αγωνίζεται να διατηρήσει ένα πολυτελές επίπεδο ζωής, επιθυμώντας όλο και περισσότερα υλικά αγαθά» Και αναρωτιέται: «Διαθέτει αυτός ο πλανήτης αρκετούς πόρους ώστε επτά ή οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι να έχουν ανάλογο επίπεδο κατανάλωσης και δημιουργίας απορριμμάτων με εκείνο των πλούσιων κοινωνιών; Αυτό το επίπεδο υπερκατανάλωσης είναι που καταστρέφει τον πλανήτη.»

Σε αυτόν τον διάλογο μοιάζει να μπαίνουμε εδώ, μα και παντού – πως εννοούμε την ανάπτυξη; Τί ονειρευόμαστε, όποτε ονειρευόμαστε το “τέλος της κρίσης;”

αγέλαστος πέτρα

καραβομαραγκός παπόριας

 

Caravan Project – Ένας Άλλος Κόσμος Είναι Εδώ

η άλλη πλευρά

Κάθε μορφή αφήγησης είναι εκ των πραγμάτων μονομερής. Αυτή ακριβώς η υποκειμενικότητα είναι που της χαρίζει τη μοναδικότητά της. Αρκεί να έχει κανείς την ανάλογη επίγνωση.

Το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Pangea Day επιδιώκει να παρουσιάσει τον κόσμο μέσα από τα μάτια του Άλλου.

περί δακρύων

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60 χρησιμοποιούνταν συχνά δακρυγόνα. Ένα από τα περιστατικά που θυμάμαι συνέβη το 1968. Το Πανεπιστήμιο είχε περιφράξει ένα τετράγωνο στο Μπέρκλεϋ διεκδικώντας την ιδιοκτησία του, αλλά εμείς αντιδράσαμε υποστηρίζοντας ότι η γη αρχικά ανήκε στους Ινδιάνους και στη συνέχεια κλάπηκε από τους Ισπανούς, τους Άγγλους και τέλος το ίδιο το Πανεπιστήμιο, η πράξη του οποίου αποτελούσε μία ακόμα πράξη κλοπής. Κάναμε κατάληψη του χώρου, στήσαμε σκηνές, το ονομάσαμε «Πάρκο του Λαού». Οι διαδηλώσεις όλο και αυξάνονταν. Ήρθε η αστυνομία και μαζί της τα συνήθη δακρυγόνα. Αρπάξαμε τα φουλάρια μας και τα φορέσαμε γύρω απ’ τα κεφάλια μας, ποτίζοντάς τα νερό, μπας και γλιτώσουμε τα δακρυγόνα. Έπειτα βγήκαμε στο δρόμο.

Ο Σύνδεσμος Αρνητών Στράτευσης οργανώνει μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης προκειμένου να στρέψει την προσοχή του ευρύτερου κοινού στο ρόλο που διαδραματίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην παρασκευή και προώθηση δακρυγόνων σε παγκόσμιο επίπεδο. Τμήμα αυτής της καμπάνιας αποτελεί το πρότζεκτ Facing Tear Gas. Πρόκειται για ένα πρότζεκτ προφορικής αφήγησης, στο οποίο συμμετέχουν άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο.

παληκαριά ενηλικίωσης

…το μόνο που αφήνεις σ΄αυτόν τον κόσμο, είναι αυτό που έχεις χαρίσει.
Και το μόνο πράγμα που μπορείς να χαρίσεις στις επόμενες γενιές, είναι μια Συγκινητική Αφήγηση.

Xαϊνης Δημήτρης Αποστολάκης: Πρέπει να κάμομε μια παληκαριά ενηλικίωσης

ΠΗΓΗ: TVXS

υ.γ. περισσότερο απ’ όλα, η ανάρτηση αυτή είναι μια υπενθύμηση για το πόσο πολύ ανάγκη έχει η δημιουργική διεργασία τις μεταξύ μας σχέσεις, τη μεταξύ μας αλληλεπίδραση. Ξύπνησα το πρωί και βρήκε αυτό το άρθρο-επικοινωνία της Τίνας, κι ήρθε κι έκατσε πάνω σε δική μου αναζήτηση μια μέρα πριν τις ‘εκλογές’… θυμήθηκα πόσο ο χώρος αυτός που δημιουργήσαμε/δημιουργούμε είναι για μένα πάνω απ’ όλα χώρος αναζήτησης μιας νέας Φαντασιακής Αφήγησης, πόσο τον αγαπάω αυτό το χώρο και τις σχέσεις/συνδέσεις που εμπνέει. Κλείνω τον κύκλο αναρτώντας το άρθρο-επικοινωνία, στον χώρο αυτό, ανοίγοντάς το στην ευρύτερη κοινότητα . Με μια ευχή αλληλοεπίδρασης. Με όνειρο τις πολλαπλές αφηγήσειςπου ίσως να πυροδοτήσει…

Ο Κάποιος κι ο Άλλος

Μια φορά κι ένα καιρό ήταν Κάποιος, μια φορά κι ένα καιρό ήταν ο Άλλος…

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί αναδημοσίευση από το http://www.all4fun.gr/various/articles/artists-point-of-view/3454-2012-05-03-13-45-45.html:

Ξημερώνει στην Αθήνα… η πόλη αρχίζει να φοράει τα φωτεινά της αλλά εδώ και μέρες κάτι με βασανίζει. Μια σκέψη τριγυρίζει το κεφάλι μου και δεν μπορεί να ξεκολλήσει με τίποτα. Προσπαθώ να την βγάλω από μέσα μου αλλά είναι αδύνατον.Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από την ιστορία των αλλοδαπών εργατών, απεργών πείνας, στο κτήριο της Νομικής Αθηνών και έπειτα στην Υπατεία. Εκεί ακούσαμε για πρώτη φορά να γίνεται εκτενής αναφορά στον όρο “υγειονομική βόμβα”. Ένας χαρακτηρισμός τόσο κενός, αλλά συνάμα αρκετά δυνατός, ώστε να εντυπωθεί με το πρώτο άκουσμα μέσα μας.Είχε ξεκινήσει από πολύ νωρίς, και με πολύ πιο ύπουλους τρόπους. Ήταν όμως εκείνη ακριβώς τη στιγμή που έγινε κατανοητό πως ένας νέος “εχθρός” γεννιέται (ή αν θέλετε ξανάρχεται σε πρώτο πλάνο). Και το όνομά του; “Ο ξένος”, “ο μετανάστης”, “ο άλλος” (κάποιοι βιάστηκαν να θυμηθούν το “λαθρομετανάστης”, όρος που εμπίπτει πολλαπλά όπως μας ενημερώνει και ο Β. Σωτηρόπουλος http://elawyer.blogspot.com/2012/04/blog-post.html). Δεν είναι όμως αυτό το θέμα που με βασανίζει. Ο προβληματισμός μου έχει να κάνει με το θέμα του… Άλλου.

συμβουλευτική, κοινότητες & σπείρες – μερικές σκέψεις

Δημιουργούμε κάθε φορά που περιγράφουμε μία κατάσταση ή ανατρέχουμε σε αυτή. Αρχικά τη ‘ζωγραφίζουμε’ στο νου μας, στη συνέχεια αφηγούμαστε την εσωτερική αίσθηση της απεικόνισής μας στους άλλους – λέγοντας ή ακόμα και πράττοντας. Κάθε φορά που μιλάμε για τον εαυτό μας ή για τα πλαίσια στα οποία μεγαλώσαμε ή/και ζούμε αφηγούμαστε ιστορίες. Παρομοίως, οι θεσμοί αποτελούν έμπρακτες εκφάνσεις των τρόπων με τους οποίους οι κοινωνίες (και άρα εμμέσως τα άτομα) αφηγούνται τον εαυτό τους. Ποτέ οι αφηγήσεις αυτές -προσωπικές ή συλλογικές, άτυπες ή θεσμικές- δεν ακολουθούν γραμμική πορεία, αλλά σπειροειδή. Μέσω αυτών ζυμώνονται ή συμφιλιώνονται διαφορετικές κοινωνικές πραγματικότητες ή κατασκευές. Κοινωνικά πρότζετκ, όπου καλούμαστε να επιλέξουμε με τι τρόπο θα διαμορφώσουμε προσωπικές αφηγήσεις του εαυτού, αλλά και του κόσμου γύρω μας. Έτσι η ταυτότητά μας, δε δημιουργείται ‘κάπου εκεί έξω’, αλλά αντίθετα

εμψύχωση… μην είναι τα βουνά κι οι κάμποι;

Θα ήθελα εδώ να γράψω λίγα λόγια για την εμψύχωση. Η εμψύχωση είναι παιδί των εκτεταμμένων κοινωνικών αλλαγών της μεταπολεμικής περιόδου στη Δυτική Ευρώπη (αναφερόμαστε στην περίοδο που ακολούθησε το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο), καθώς παρατηρούνταν ένα αυξημένο κύμα εσωτερικής μετανάστευσης από τις αγροτικές περιοχές στα αστικά κέντρα και γίνονταν αντιληπτές οι ανάγκες για:

• πλαίσια ενσωμάτωσης των αγροτικών πληθυσμών με έμφαση στους νέους στις πόλεις,

• δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου, όπου το δημιουργικό θα συνυπήρχε με το κοινωνικό,

• ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων σε κοινωνικές δομές ταχύτατα μεταβαλλόμενες,

• συμπληρωματικές δράσεις ως προς τη δημόσια εκπαίδευση,

• πρόληψη/αντιμετώπιση εκτεταμμένων φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού (φτώχεια, άστεγοι, μετανάστευση κοκ).

 

Από τους κορυφαίους εκφραστές αυτής της κατεύθυνσης στην εφαρμογή κοινωνικών παρεμβάσεων μέσω της τέχνης κατά τις δεκαετίες του 1960-70 αποτέλεσε ο Paulo Freire. Ο τελευταίος έδωσε έμφαση

Η ωραία & το τέρας

Καταγράφονται εδώ αποσπάσματα από μία πρόσφατη συνέντευξη του Κώστα Δουζίνα στο Γιάννη Κιμπουρόπουλο. Στο σύνολό της θα τη βρείτε εδώ.

«[…] Στην Ελλάδα από πολιτισμική σκοπιά βρισκόμαστε μεταξύ του ηθικού κυνισμού και του μηδενισμού. Ο ηθικός κυνισμός χρησιμοποιεί την ηθική υποκριτικά, ακριβώς για να υποσκάψει οποιαδήποτε ηθική υπάρχει. Μας καλεί να λειτουργήσουμε «ως εάν» ίσχυε ένας ηθικός κανόνας στον οποίο στην πραγματικότητα δεν πιστεύουμε. Αυτή την υποκρισία τη βλέπουμε σε όλα τα επίπεδα. Ιδιαίτερα στο επίπεδο των υποσχέσεων που διαψεύδονται. […] Το «πράξε ως εάν ίσχυε ένας κανόνας» είναι η ηθική των ανήθικων, του «ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ρε», η ηθική της εξουσίας. […]

– Και ο μηδενισμός;

– Ο αρνητικός μηδενισμός του Νίτσε συνίσταται στην έλλειψη ή στην καταστροφή οποιασδήποτε ηθικής αξίας.

κοινωνικά ιστορικά – κοινωνικές αφηγήσεις

Πολλές από τις επιχειρούμενες κοινωνικές παρεμβάσεις, ενσωματώνουν τη λειτουργία κοινωνικής υπηρεσίας. Η τελευταία επιδιώκει τη δημιουργία σχέσεων με τις κοινωνικές ομάδες στις οποίες απευθύνεται, αξιοποιώντας τυπικές, αλλά και άτυπες μορφές προσέγγισης. Συχνά μάλιστα, η πολιτική που ακολουθείται στις περιπτώσεις αυτές αναπτύσσεται βάσει μιας λογικής «είτε-είτε». Στην πραγματικότητα όμως, απαιτείται μια σύνθεση, στην οποία θα συμπεριλαμβάνονται ευρύτερες κοινωνικές δεξιότητες και γνώσεις, μορφές σχετίζεσθαι και δράσης, πλαίσια κατανόησης του εαυτού μας και του Άλλου. Το παρακάτω απόσπασμα, αφορά ένα παράδειγμα εναλλακτικής προσέγγισης στη λήψη κοινωνικού ιστορικού αξιοποιώντας τη λειτουργία και τους κανόνες της αφήγησης. Δημοσιεύτηκε

αφήγηση & ενσυναίσθηση

καθώς αφηγούμαστε, συνδέουμε τα βιώματά μας με τον κόσμο μας. καθώς αφουγκραζόμαστε αφηγήσεις, εκτιμούμε λίγο περισσότερο τα βιώματα του άλλου – συνδέουμε κόσμους.

ατομικές ιστορίες ζωής – κοινωνικές ιστορίες

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μεταφρασμένο απόσπασμα του βιβλίου «Identities, Groups & Social Issues» (επιμ. Margaret Wetherell), Sage Publications. Μετάφραση κειμένου: Τίνα Λυγδοπούλου

 Το Βάρος της Κοινωνικής Ιστορίας

Ενα από τα θέματα που αναδύονται ορμητικά σε πολλές ιστορίες είναι η αίσθηση της κοινωνίας σαν να επρόκειτο για κάτι ‘ξεχωριστό’, ένα ‘πράγμα’ που υφίσταται πέραν του κάθε ατόμου. Παρόλα αυτά, ποιά είναι η φύση αυτού του ‘πράγματος’ που έχει τη δυνατότητα να περιορίζει τις ατομικές επιλογές; Οτιδήποτε και αν είναι αυτό που ονομάζουμε κοινωνία, δεν αποτελεί κάτι δεδομένο ούτε παραμένει αναλλοίωτο, αλλά εξελίσσεται διαρκώς και αποκτά οντότητα, καθώς οι άνθρωποι δημιουργούν τις δικές τους προσωπικές ιστορίες. Κάτι παρόμοιο ισχύει και για τη λειτουργία των θεσμών. Οι θεσμοί δεν αποτελούν σταθερές και αναλλοίωτες δομές, αλλά μοτίβα δράσεων βρισκόμενοι διαρκώς σε μια διαδικασία δημιουργίας και αναδημιουργίας. Παρόλα αυτά, η ‘δημιουργία’ αυτή διαθέτει τη δική της λογική και υφή, έτσι ώστε κάθε νέα γενιά να αντιμετωπίζει και να συνδιαλλέγεται με ένα σύνολο ήδη οργανωμένων πρακτικών από το παρελθόν.