αποφεύγετε τις ειδήσεις: επιλέγοντας μια υγιή προσέγγισή τους

Πρόλογος

Το άρθρο αυτό αποτελεί ένα αντίδοτο στις ειδήσεις. Είναι μακρύ και πιθανότατα δεν θα μπορέσετε να το διατρέξετε στα γρήγορα. Λόγω της αυξημένης κατανάλωσης ειδήσεων, πολλοί άνθρωποι έχουν χάσει τη συνήθεια της ανάγνωσης και δυσκολεύονται να αφομοιώσουν περισσότερες από τέσσερις συνεχόμενες σελίδες. Το άρθρο αυτό θα σας υποδείξει τρόπους ώστε μπορείτε να ξεφύγετε από την παγίδα αυτή – αν δεν έχετε ήδη παγιδευτεί βαθιά μέσα της.

Οι ειδήσεις είναι για το νου ότι η ζάχαρη για το σώμα. Είμαστε τόσο καλά πληροφορημένοι κι όμως γνωρίζουμε τόσα λίγα. Γιατί;

Βρισκόμαστε σε αυτή τη θλιβερή κατάσταση επειδή πριν 200 χρόνια επινοήσαμε μία τοξική μορφή γνώσης που ονομάζεται «ειδήσεις». Έχει έρθει ο καιρός να αναγνωρίσουμε τις επιζήμιες επιπτώσεις των ειδήσεων στα άτομα και τις κοινωνίες, λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να προστατέψουμε τους εαυτούς μας από τους κινδύνους που αυτές εγκυμονούν. Στον πυρήνα τους, τα ανθρώπινα όντα παραμένουν άνθρωποι των σπηλαίων που φορούν κοστούμια και φορέματα. Οι εγκέφαλοί μας έχουν τελειοποιηθεί προκειμένου να ανταποκρίνονται στο περιβάλλον των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, όταν ζούσαμε σε μικρές ομάδες των 25 έως 100 ατόμων με περιορισμένες πηγές τροφής και πληροφορίας. Οι εγκέφαλοί μας (και τα σώματά μας) ζουν πλέον σε έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό από αυτόν για τον οποίον σχεδιάστηκαν να αντιμετωπίζουν. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε μεγάλους κινδύνους και ανάρμοστες, πέρα για πέρα επικίνδυνες συμπεριφορές.

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, όσοι ανάμεσά μας ήταν αρκετά τυχεροί, μπόρεσαν ν’ αναγνωρίσουν την απειλή που συνιστά η υπερπληθώρα τροφής (π.χ. την παχυσαρκία, το διαβήτη) κι άρχισαν ν’ αλλάζουν τη διατροφή τους. Οι περισσότεροι από εμάς όμως, δεν κατανοούν ακόμα ότι οι ειδήσεις επιδρούν στο νου με τον ίδιο τρόπο που η ζάχαρη επιδρά στο σώμα. Οι ειδήσεις αφομοιώνονται εύκολα. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μας ταΐζουν μικρές μπουκιές ασήμαντης ύλης, ψίχουλα πληροφοριών που δεν αφορούν πραγματικά τις ζωές μας και δεν θέτουν ως προαπαιτούμενο τη δυνατότητα σκέψης. Και για το λόγο αυτό δε χορταίνουμε ποτέ. Σε αντίθεση με τα βιβλία και τα εκτεταμένα άρθρα στον περιοδικό τύπο (τα οποία προϋποθέτουν τη σκέψη), καταφέρνουμε και καταπίνουμε απεριόριστο αριθμό σύντομων δελτίων ειδήσεων, σα να επρόκειτο για πολύχρωμες καραμέλες του νου.

Σήμερα πλέον, σε ό,τι αφορά το φόρτο πληροφορίας βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο που βρισκόμασταν ως προς την υπερκατανάλωση τροφής πριν 20 χρόνια. Έχουμε αρχίσει να αναγνωρίζουμε πόσο τοξικές μπορούν να είναι οι ειδήσεις και μαθαίνουμε να παίρνουμε τα πρώτα μέτρα για μια πληροφοριακή δίαιτα.

[Το άρθρο αυτό] αποτελεί την απόπειρά μου να καταστήσω σαφείς τους τοξικούς κινδύνους των ειδήσεων – και να σας προτείνω τρόπους αντιμετώπισής τους. Διανύω ήδη μια περίοδο ενός έτους δίχως την κατανάλωση ειδήσεων κι έτσι μπορώ να δω, να βιώσω και να αναφερθώ στις επιπτώσεις αυτής της μορφής ελευθερίας από πρώτο χέρι: βιώνω λιγότερη αποδιοργάνωση, έχω περισσότερο χρόνο και λιγότερο άγχος, σκέφτομαι βαθύτερα και η διαίσθησή μου είναι εντονότερη. Δεν είναι εύκολη διαδικασία, αλλά αξίζει.

Ο καλός μου φίλος Nassim Nicholas Taleb, συγγραφέας του βιβλίου The Black Swan (ο Μαύρος Κύκνος), υπήρξε ένας από τους πρώτους που αναγνώρισε ότι η κατανάλωση ειδήσεων αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Πολλά απ’ όσα αναφέρω παρακάτω τα συνειδητοποίησα χάρη σ’ αυτόν.

No 1 – Οι ειδήσεις μας παραπλανούν συστηματικά

Οι ειδήσεις δεν εκπροσωπούν τον πραγματικό κόσμο.

Οι εγκέφαλοί μας είναι προγραμματισμένοι ώστε να δίνουν προσοχή στη γραφική αναπαράσταση μίας πληθώρας ορατών, εκτεταμένων, σκανδαλωδών, εντυπωσιακών, σοκαριστικών, ισχυρών ερεθισμάτων που περιστρέφονται γύρω από ανθρώπους, έχουν τη δομή ιστορίας και μεταλλάσσονται με ταχύτητα. Οι εγκέφαλοί μας αφιερώνουν περιορισμένη προσοχή σε λιγότερο σύνθετα νοήματα, με μικρή διάρκεια και αργή πλοκή, τα οποία χαρακτηρίζονται από ανεικονικότητα, είναι αμφιλεγόμενα και σύμπλοκα. Οι οργανισμοί αναπαραγωγής ειδήσεων εκμεταλλεύονται την τάση αυτή συστηματικά.

Οι ειδήσεις των μέσων μαζικής ενημέρωσης γενικά εστιάζουν σε ό,τι γίνεται εντονότερα αντιληπτό. Παρουσιάζουν όποια πληροφορία είναι σε θέση να μεταφερθεί, συνοδεύοντάς την με συγκλονιστικές αφηγήσεις και έντονες εικόνες, αγνοώντας συστηματικά οτιδήποτε παρουσιάζει λεπτές διαφοροποιήσεις ή θα μπορούσε να ανατρέψει την κεντρική αφήγηση με έμμεσο τρόπο, ακόμα και αν το υλικό αυτό είναι σημαντικότερο. Οι ειδήσεις τραβούν την προσοχή μας και κάπως έτσι λειτουργούν τα πράγματα. Ακόμα και αν δεν υπήρχε η έννοια της διαφήμισης, θα επιλέγαμε παρόλ’ αυτά να βυθιστούμε στις διάσπαρτες ειδήσεις, διότι είναι περισσότερο αφομοιώσιμες και σε ένα επιφανειακό επίπεδο πιο εύγευστες.

Το εμφανώς ορατό μας παραπλανά.

Πάρτε ως παράδειγμα το γεγονός που ακολουθεί. Καθώς ένα αυτοκίνητο διασχίζει μια γέφυρα, η γέφυρα καταρρέει. Σε ποιό γεγονός θα εστιάσουν τα ειδησεογραφικά δελτία; Στο αυτοκίνητο. Στον άνθρωπο που βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητο. Από που ερχόταν. Που κατευθυνόταν. Πώς βίωσε την κατάρρευση (αν επιβίωσε). Τί είδους άνθρωπος είναι (ήταν). Αλλά: όλα τα παραπάνω είναι τελείως άσχετα. Τί θα ήταν σχετικό; Η δομική σταθερότητα της γέφυρας. Αυτός είναι ο υποβόσκων κίνδυνος που θα μπορούσε να αφορά κι άλλες γέφυρες. Αυτό είναι το μάθημα που θα οφείλαμε να διδαχθούμε από το γεγονός αυτό.

Το αυτοκίνητο αυτό καθ’ αυτό δεν παίζει κανένα ρόλο. Οποιοδήποτε αυτοκίνητο θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση της γέφυρας, η οποία θα μπορούσε επίσης να οφείλεται σε ένα δυνατό άνεμο ή ένα σκύλο που διαβαίνει τη γέφυρα. Γιατί λοιπόν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εστιάζουν στο αυτοκίνητο; Επειδή πρόκειται για ένα κραυγαλέο, δραματικό περιστατικό, στο οποίο εμπλέκεται κι ένας άνθρωπος (άρα πρόκειται για μία μη αφηρημένη έννοια), ενώ η παραγωγή της συγκεκριμένης είδησης δεν κοστίζει.

Ως αποτέλεσμα των ειδήσεων, περιδιαβαίνουμε [τη ζωή] με μία εντελώς λανθασμένη χαρτογράφηση των κινδύνων στο κεφάλι μας.

• Η τρομοκρατία είναι υπερεκτιμημένη. Το χρόνιο στρες είναι υποτιμημένο.

• Η κατάρρευση της εταιρείας Lehman Brothers είναι υπερεκτιμημένη. Η δημοσιονομική ανευθυνότητα είναι υποτιμημένη.

• Οι αστροναύτες είναι υπερεκτιμημένοι. Οι νοσοκόμες είναι υποτιμημένες.

• Η Britney Spears είναι υπερεκτιμημένη. Οι αναφορές της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος υποτιμημένες.

• Οι πτώσεις αεροπλάνων είναι υπερεκτιμημένες. Η αντίσταση στα αντιβιοτικά υποτιμημένη.

Μία από τις πτήσεις του Percy Pilcher, 1897

Δεν είμαστε επαρκώς ορθολογικά όντα ώστε να μπορούμε να αντέχουμε την έκθεση σε αυτό το εμπόριο ειδήσεων. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση, καθώς αυτή η χαρτογράφηση πιθανοτήτων που καταρτίζουμε μέσω της κατανάλωσης ειδήσεων διαφέρει σημαντικά από τους πραγματικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουμε. Η παρακολούθηση των ειδήσεων για την πτώση ενός αεροπλάνου στην τηλεόραση, πρόκειται να επιδράσει στη στάση μας προς τον κίνδυνο αυτό, ανεξάρτητα από το πόσο ρεαλιστική είναι η πιθανότητα να μας συμβεί κάτι τέτοιο και πέραν της προσωπικής μας νοητικής επιτήδευσης. Εάν πιστεύετε ότι μπορείτε να ανταπεξέλθετε στην κατάσταση αυτή, αξιοποιώντας την εσωτερική σας δυνατότητα για περισυλλογή, κάνετε λάθος. Οι τραπεζίτες και οι οικονομολόγοι – οι οποίοι μας παρέχουν ισχυρά κίνητρα ώστε να πιστεύουμε ότι θα αποζημιωθούμε για ό,τι απειλητικό ακούμε στις ειδήσεις – αποδεικνύουν ότι δεν είμαστε σε θέση να αντισταθούμε. Η μόνη λύση είναι η εξής: αποκοπείτε πλήρως από την κατανάλωση ειδήσεων.

 

Από το έργο «Micrographia» του Robert Hooke, 1665 – ανατομία ενός ψύλλου

No 2 – Οι ειδήσεις αναπαράγουν ασυνάφειες

Ανάμεσα στις 10.000 περίπου ιστορίες που πληροφορηθήκατε μέσω των ειδήσεων κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, μπορείτε να αναφερθείτε έστω σε μία, την οποία καταναλώσατε καταφέρνοντας έτσι να λάβετε τις σωστές αποφάσεις για τα σοβαρά ζητήματα που αφορούν τη ζωή σας, την καριέρα σας, την επιχείρησή σας – συγκρίνετε τώρα τις αποφάσεις αυτές με όσα θα είχατε πράξει εάν δεν είχατε καταπιεί αυτές τις μικροειδήσεις.

Το ζήτημα είναι ένα: η κατανάλωση ειδήσεων δεν έχει καμμία σχέση με τις δυνάμεις εκείνες που διαδραματίζουν πραγματικό ρόλο στη ζωή σας. Στην καλύτερη περίπτωση, οι ειδήσεις μπορεί να μας ψυχαγωγούν, όμως παραμένουν ούτως ή άλλως αποσπασματικές.

Υποθέστε ότι – ενάντια σε κάθε προσδοκία – ανακαλύψατε μία είδηση, η οποία βελτίωσε σημαντικά την ποιότητα της ζωής σας, σε σύγκριση με το πως θα είχε ξεδιπλωθεί αν δεν είχατε ακούσει ή δει τη συγκεκριμένη είδηση. Πόση κοινοτοπία είναι σε θέση να αφομοιώσει ο εγκεφάλος σας, μέχρι να καταλήξει σε αυτή τη σχετική δημοσίευση; Ακόμα και το ίδιο το ερώτημα αφορά μια εκ των υστέρων ανάλυση. Κοιτώντας προς το μέλλον, δεν έχουμε πραγματικά τη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε την αξία μίας είδησης προτού τη βιώσουμε, έτσι εξαναγκαζόμαστε να αφομοιώνουμε όλα όσα παράγει ο μπουφές της γραμμής παραγωγής ειδήσεων. Αξίζει αυτό; Πιθανότατα όχι.

Το 1914, η ιστορία για τη δολοφονία στο Σεράγιεβο επισκίασε σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε άλλη είδηση από άποψη σημασίας. Όμως ο φόνος στο Σεράγιεβο δεν ήταν παρά μία από τις πολλές χιλιάδες ιστορίες που κυκλοφορούσαν εκείνη τη μέρα. Κανένας δημοσιογραφικός οργανισμός δεν αντιμετώπισε αυτή τη ζωτικής σημασίας ιστορική δολοφονία ως οτιδήποτε περισσότερο από άλλη μία δολοφονία πολιτικής φύσης.

Το πρώτο πρόγραμμα περιήγησης του διαδικτύου έκανε την εμφάνισή του το 1995. Η δημόσια γέννηση αυτού του τεράστιου σε επιρροή λογισμικού, μόλις που καταγράφηκε από τον τύπο, παρά το μελλοντικό του αντίκτυπο .

Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να καταλήξουν σε ό,τι είναι σχετικό με τη ζωή τους. Είναι πολύ ευκολότερο να αναγνωρίσουν ό,τι είναι νέο. Δε διαθέτουμε τα αισθητήρια όργανα που θα μας επέτρεπαν να κατανοήσουμε διασυνδέσεις. Η σύνδεση μεταξύ γεγονότων δεν αποτελεί μια εκ γενετής δεξιότητα. Οι ειδήσεις αποτελούν. Για το λόγο αυτό, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εστιάζουν στο καινό. (Εάν ο νους μας ήταν δομημένος με τον αντίθετο τρόπο, τότε είναι σίγουρο ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα εστίαζαν στη συνάφεια.) Το συναφές έναντι του καινού αποτελεί έναν θεμελιώδη ζήτημα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος.

Οι ειδήσεις σας κατακλύζουν με μία άσχετη ως προς τη ζωή σας οπτική του κόσμου. Τί εννοούμε όταν αναφερόμαστε στη συνάφεια; Εννοούμε: οτιδήποτε είναι σημαντικό για εσάς προσωπικά. Η συνάφεια αφορά μια προσωπική επιλογή. Μην υιοθετήσετε την άποψη των μέσων μαζικής ενημέρωσης για το τι θεωρείται συναφές. Σύμφωνα με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οποιοδήποτε παραμύθι πουλά σε περισσότερα αντίτυπα, είναι σημαντικό – το Νταρφούρ, η Paris Hilton, η σύγκρουση ενός τραίνου στην Κίνα, κάποιο ηλίθιο ρεκόρ σε παγκόσμιο επίπεδο (όπως κάποιος που έφαγε 78 τσιζμπέργκερ σε μία ώρα). Αυτή η εξαπάτησε αποτελεί τον πυρήνα του επιχειρηματικού μοντέλου της βιομηχανίας παραγωγής ειδήσεων. Μας πουλά συνάφεια, ενώ προμηθεύει ό,τι θεωρείται νέο.

Οι οργανισμοί των μέσων μαζικής ενημέρωσης θέλουν να πιστέψετε ότι οι ειδήσεις παρέχουν στα άτομα ένα είδος ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Πολλοί την πατάνε έτσι. Αγχωνόμαστε μήπως κι αποκοπούμε από τη ροή ειδήσεων. Φοβόμαστε ότι θα χάσουμε κάτι σημαντικό. Στην πραγματικότητα, η κατανάλωση ειδήσεων αποτελεί ένα ανταγωνιστικό μειονέκτημα. Όσο λιγότερες ειδήσεις καταναλώνουμε, τόσο μεγαλύτερο το πλεονέκτημα.

Ανησυχείτε μήπως χάσετε «κάτι σημαντικό»; Από την εμπειρία μου, αν συνέβαινε κάτι πραγματικά σημαντικό, θα το ακούγατε – ακόμα και αν ζούσατε σε ένα κουκούλι που σας προστατεύει από τις ειδήσεις. Οι φίλοι και οι συνάδελφοί σας θα σας ενημέρωναν για τα σχετικά γεγονότα με πολύ πιο αξιόπιστο τρόπο από κάθε οργανισμό ειδήσεων. Θα σας παρείχαν τις απαραίτητες πληροφορίες με το παράλληλο όφελος της σχετικής μετα-γνώσης, καθώς έχουν επίγνωση των προτεραιοτήτων σας κι εσείς με τη σειρά σας ξέρετε πως σκέφτονται. Θα μάθετε πολύ περισσότερα για τα πραγματικά σημαντικά γεγονότα και τις κοινωνικές μεταβολές διαβάζοντας γι’ αυτές στον εξειδικευμένο τύπο, σε εις βάθος αναλύσεις ή σε καλά βιβλία, καθώς επίσης και κουβεντιάζοντας με τους ανθρώπους που γνωρίζετε.

αναθεωρώντας την αρρενωπότητα

λεπτομέρεια από το έργο «Vitruvian Man» του Leonardo Da Vinci

ΜΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΝΔΡΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΖΟΝΤΑΙ

του Shepherd Bliss (αφιέρωμα στο Φύλο/ IC#16, Context Institute, Άνοιξη, 1987:21)

Ο Δρ Shepherd Bliss διδάσκει ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο John F. Kennedy στην Orinda της Καλιφόρνια. Υπήρξε επιμελητής του Εγχειριδίου για τη Νέα Ολιστική Υγεία (The New Holistic Health Handbook), ενώ προς το παρόν συνεπιμελείται την Επιθεώρηση για τις Αντρικές Σπουδές (The Men’s Studies Review) και εργάζεται ως παραγωγός για το πρόγραμμα «Άνδρες που Αλλάζουν» στο ραδιοφωνικό σταθμό KPFA. Ο Shepherd μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στη Βοστώνη και το Σαν Φραντσίσκο. Το άρθρο αυτό, πρωτοδημοσιεύτηκε στο Περιοδικό για τη Γιόγκα (Yoga Journal), στο τεύχος Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 1986 και ανατυπώνεται εδώ με τη συγκατάθεσή του.

«Οι άνδρες είναι τόσο ενδιαφέροντα πλάσματα», άκουσα τυχαία να λέει μια γυναίκα στον οδηγό ενός λεωφορείου στην Ατλάντα, όπου βρισκόμουν για να συμμετάσχω στο 11ο Εθνικό Συνέδριο για τους ‘Ανδρες και την Αρρενωπότητα. «Είναι τόσο μυστηριώδεις.»

«Ναι», έγνεψα από μέσα μου συμφωνώντας μαζί της.

«Μπορούν να εκφράζουν τον άγριο εαυτό τους δίχως να γίνονται σκληροί, να θυμώνουν δίχως να είναι βίαιοι, να εκφράζουν τη σεξουαλικότητά τους δίχως να γίνονται πιεστικοί, να αναπτύσσουν την πνευματικότητά τους δίχως να χάνουν τον αισθησιασμό τους και είναι σε θέση να αγαπούν πραγματικά», περιγράφει το είδος των ανδρών που θα ήθελε να δει να αναδεικνύονται μια άλλη γυναίκα, η φεμινίστρια και συγγραφέας Starhawk.

«Ναι», γνέφω συμφωνώντας μαζί της.

Παθιασμένοι. Ευαίσθητοι. Απρόβλεπτοι. Σημαντικοί. Νηφάλιοι. Θαρραλέοι. Πρόθυμοι ν’ ακούσουν. Δεσμευμένοι. Επικοινωνιακοί. Η λίστα η δική σας μπορεί να διαφέρει απ’ τη δική μου. Αλλά, είτε είστε άνδρες, είτε γυναίκες, θα έχετε πιθανά σχηματίσει τη δική σας εικόνα για το πως θα θέλατε να είναι οι άνδρες. Ευτυχώς, όλο και περισσότεροι αποκτούν συνείδηση της αρρενωπότητάς τους και μαθαίνουν να την αναπτύσσουν και να τη μετασχηματίζουν, αντί απλώς να κληρονομούν τις παλιές εκδοχές αρρενωπότητας των προηγούμενων γενεών.

Στις συγκεντρώσεις που λαμβάνουν χώρα σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο συμμετέχουν όλο και περισσότεροι άνδρες, ώστε να μάθουν να αντιμετωπίζουν από κοινού τα ζητήματα που τους απασχολούν. Μόνο κατά τη διάρκεια του 1986 συμμετείχα σε παρόμοιες εκδηλώσεις στο Σαν Φραντσίσκο, τη Φλόριδα, τη Βοστώνη, τη Μινεάπολη και την κοινότητα των Δασών του Μεντοτσίνο στην Καλιφόρνια.

Κάθε μία εξ αυτών είχε τα δικά της χαρακτηριστικά: από τους 700 άνδρες στο Σαν Φραντσίσκο που ήρθαν να περάσουν μια μέρα με τον πρεσβύτερο και ποιητή Robert Bly μέχρι τους φεμινιστές της Ατλάντα, καθώς και μικρότερες ομάδες υποστήριξης, οι οποίες πολλαπλασιάζονται σε ολόκληρη τη χώρα.

Από το 1982 και μετά, κάθε χρόνο μαζεύονται 100 περίπου άνδρες στα Δάση του Μεντοτσίνο (Mendocino Woods) για να περάσουν μία εβδομάδα μαζί, παίζοντας κρουστά ή βόλλεϋ, απαγγέλοντας ποίηση, μαθαίνοντας αϊκίντο, αφηγούμενοι ιστορίες, κατασκευάζοντας μάσκες, ακούγοντας τις ομιλίες ανδρών όπως ο Robert Bly και ο ψυχολόγος James Hillman, χορεύοντας μια άγρια σάμπα αργά μέσα στη νύχτα. Στη Φλόριδα, είχα προσκληθεί να μιλήσω για τα διογκούμενα κινήματα των ανδρών σε μία ομάδα Φραγκισκανών, μία ανδρική κοινότητα, η οποία ιδρύθηκε το 13ο αιώνα προκειμένου να συνεχίσει το έργο του Αγίου Ιωάννη της Ασίζης. Οι άνδρες αυτοί, που ζουν κι εργάζονται από κοινού, άκουγαν προσεχτικά, εκπέμποντας στο δωμάτιο τη σοφία των ανδρικών κοινοτήτων διαμέσου των αιώνων.

Οι λόγοι για τους οποίους έλκονται οι άνδρες να συμμετέχουν στις συγκεντρώσεις αυτές είναι διάφοροι: για να εκφράσουν τον πόνο και τη θλίψη τους, για να περάσουν καλά, για να υποστηρίξουν τις γυναίκες (ή και να παραπονεθούν εναντίον τους), για να βελτιώσουν τη ζωή τους, για να παίξουν μουσική και να χορέψουν ή απλώς για να περάσουν το χρόνο τους. Συμμετέχουν όλοι – νεαροί, μεσήλικες και ηλικιωμένοι. Στις συναντήσεις του Μεντοτσίνο για παράδειγμα, η μέση ηλικία κυμαίνεται μεταξύ των 30-40 ετών, αλλά συναντάς και πιο ηλικιωμένους συμμετέχοντες στα εβδομήντα τους, αλλά κι εφήβους. Σε ορισμένες συναντήσεις, όπως στην Ατλάντα ή την Ετήσια Συνάντηση των Ανδρών της Καλιφόρνια, συμμετέχουν και γυναίκες, παρόλο που συνήθως αποτελούν λιγότερο από 10% των συμμετεχόντων.

«Είμαι εδώ, επειδή στον τόπο μου νιώθω κάπως απομονωμένος», εξηγεί ένας άντρας στην Ατλάντα. «Δεν ταιριάζω στο συνηθισμένο καλούπι του τι σημαίνει να είσαι άνδρας εκεί.»

«Το Μεντοτσίνο προσφέρει ένα καταφύγιο μακρυά από τη δουλειά και τις γυναίκες», παρατηρεί ένας άλλος άντρας. «Μπορώ να είμαι απλώς ο εαυτός μου. Βιώνω κάτι πολύ πρωτόγονο ζώντας στο δάσος με όλους αυτούς τους άνδρες.»

Νέες Απεικονίσεις της Αρρενωπότητας

Η [παλαιότερη] συναίνεση για το τι σημαίνει να είσαι ένας άνδρας στην Αμερική του σήμερα αποσαθρώνεται, μία εξέλιξη την οποία ορισμένοι επικροτούν και άλλοι επικρίνουν. Οι παράγοντες που κατά κύριο λόγο έχουν τροποποιήσει τις παραδοσιακές αντιλήψεις για τον ανδρισμό είναι δύο: το γυναικείο κίνημα και οι μεταβαλλόμενες οικονομικές και εργασιακές συνθήκες. Οι γυναίκες απαίτησαν μεγαλύτερη πρόσβαση σε παραδοσιακά ανδρικές μορφές απασχόλησης, θέτωντας έτσι σε απειλή την εικόνα του άνδρα «κουβαλητή». Επίσης οι γυναίκες απαίτησαν βοήθεια από τους άνδρες σε ό,τι αφορά τη φροντίδα των παιδιών και τις δουλειές του σπιτιού, θέτωντας έτσι σε απειλή την εικόνα του «άρχοντα». Κι έτσι, εκεί που κάποτε οι άνδρες στην Αμερική δάμαζαν την άγρια φύση, μετακινούνταν προς τη Δύση και εργάζονταν κατά κύριο λόγο χειρωνακτικά, οι περισσότεροι άνδρες σήμερα απασχολούνται σε δουλειές όπου η γνώση του φυσικού κόσμου και η δύναμη δεν θεωρούνται πλέον πρωταρχικής σημασίας.

Παρόλα αυτά, οι απεικονίσεις της παλαιότερης αρρενωπότητας εξακολουθούν να κυριαρχούν – από τον άντρα της Μάρλμπορο στις γιγαντοαφίσσες μέχρι το Sylvester Stallone στην οθόνη και τον Ronald Reagan στο Λευκό Οίκο. Υποτίθεται ότι προωθούν το είδος του σκληρού άνδρα, που κρύβει τα συναισθήματά του και δε χάνει ποτέ τον έλεγχο.

Ως αποτέλεσμα, πολλοί άνδρες βιώνουν πίεση λόγω των αντικρουόμενων συναισθημάτων τους: από τη μία πλευρά, έχουν ν’ ανταποκριθούν στα στερεότυπα αυτών των ανδρικών προτύπων και από την άλλη να συμμορφωθούν με τις πιο ρεαλιστικές προσδοκίες των συζύγων, των ερωμένων και των συναδέλφων.

Η πρώτη φορά που κάποιες ομάδες ανδρών έθεσαν σε αμφισβήτηση την παραδοσιακή αρρενωπότητα ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ’70, όταν κάποιοι από αυτούς, επηρεασμένοι από το κίνημα των γυναικών, οργάνωσαν ομάδες ευαισθητοποίησης, ίδρυσαν κέντρα για άνδρες και φιλοξένησαν συναντήσεις ανδρών. Το Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνια υπήρξε το επίκεντρο ορισμένων αρχικών συγκεντρώσεων υπέρ του φεμινισμού, και πολλά από τα πρώτα μέλη κινητοποίησης των ανδρών υπέρ αυτής της τάσης, όπως ο συγγραφέας και δάσκαλος Joseph Pleck, παραμένουν δραστήρια.

εχέφρονες σε τόπους παραλόγου

«Alice in Wonderland» σε εικονογράφηση του John Tenniel

Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε, εάν η παραφροσύνη και η εχεφροσύνη όντως υπάρχουν; Το ερώτημα αυτό καθαυτό, δεν αποτελεί προϊόν ιδιοτροπίας ή ανοησίας. Όσο κι αν προσωπικά πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε με σιγουριά τη διαφορά ανάμεσα στο φυσικό και το αφύσικο, τα υφιστάμενα στοιχεία από μόνα τους δεν πείθουν. Είναι συνηθισμένο, για παράδειγμα, να διαβάζει κανείς για δίκες δολοφόνων όπου διακεκριμένοι ψυχίατροι καλούνται να τους υπερασπιστούν έναντι παρομοίως διακεκριμένων ψυχιάτρων εκ μέρους της εισαγγελίας, προκειμένου να αποφανθούν για την ψυχική υγεία του κατηγορούμενου. Γενικότερα, ανακαλύπτει κανείς ένα μεγάλο όγκο αλληλοσυγκρουόμενων στοιχείων ως προς την αξιοπιστία, τη χρησιμότητα και το νόημα όρων όπως η “ψυχική υγεία”, η “παραφροσύνη”, η “διανοητική διαταραχή” και η “σχιζοφρένεια”. Άλλωστε, από το 1934 ήδη, ο Benedict είχε υποστηρίξει ότι τόσο η έννοια του φυσικού, όσο και του αφύσικου δεν αποτελούν μια καθολική αλήθεια σε ολόκληρο τον πλανήτη. Αυτό που σε μια κουλτούρα θεωρείται φυσικό, ενδέχεται σε μια άλλη να αντιμετωπίζεται ως απόκλιση. Έτσι, οι έννοιες του φυσικού και του αφύσικου, ενδέχεται να μην είναι τόσο ακριβείς όσο πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι.

Το να θέτει κανείς ερωτήματα για το τι θεωρείται φυσιολογικό και τι αφύσικο, δε σημαίνει ότι αμφισβητεί το γεγονός ότι κάποιες συμπεριφορές θεωρούνται αφύσικες ή αλλόκοτες. Ο φόνος συνιστά αποκλίνουσα συμπεριφορά. Παρομοίως, οι παραισθήσεις είναι κάτι ασυνήθιστο. Κι επίσης, δεν θέτει κανείς τέτοια ζητήματα για να απορρίψει την ύπαρξη εκείνη τη μορφή ψυχικής οδύνης που περιγράφουμε ως “πνευματική διαταρραχή”.

Το άγχος και η κατάθλιψη αποτελούν υπαρκτά φαινόμενα. Το ίδιο ισχύει και για τον ψυχικό πόνο. Αλλά το φυσικό και το αφύσικο, η εχεφροσύνη και η παραφροσύνη, καθώς και όλες οι διαγνώσεις που απορρέουν από αυτά, ενδέχεται να είναι λιγότερο αντικειμενικές απ’ όσο πιστεύουμε. Η ουσία του ζητήματος – κατά πόσο δηλαδή μπορεί να διακρίνει κανείς το λογικό απ’ το παράλογο (και αν παρομοίως μπορεί να ορίσει κανείς διαφορετικά επίπεδα παραφροσύνης) – είναι απλή: τα βασικά χαρακτηριστικά που οδηγούν σε διάγνωση οφείλουν να εντοπίζονται αποκλειστικά στους ασθενείς ή και στα περιβάλλοντα και τα πλαίσια, εντός των οποίων κινούνται οι πρώτοι;… Ως τώρα υπήρχε μια διαδεδομένη αντίληψη, ότι οι ασθενείς παρουσιάζουν συμπτώματα, τα συμπτώματα αυτά μπορούν να κατηγοροποιηθούν κι άρα εμμέσως ότι μπορεί κανείς να ξεχωρίσει ποιός είναι εχέφρονας και ποιός παράφρονας. Όμως τελευταία, η αντίληψη αυτή υπόκειται σε αμφισβήτηση… Όλο και περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι οι ψυχολογικές κατηγοριοποιήσεις σε ό,τι αφορά την πνευματική υγεία είναι στην καλύτερη περίπτωση άχρηστες και εντελώς επιβλαβείς· παραπλανητικές και υποτιμητικές στη χειρότερη. Υπό την έννοια αυτή, οι ψυχιατρικές διαγνώσεις, σχετίζονται περισσότερο με αυτόν που παρατηρεί και άρα δεν αποτελούν μια έγκυρη σύνοψη των χαρακτηριστικών που παρουσιάζει ο παρατηρούμενος.

Αν επεδίωκε κανείς την εισαγωγή υγιών ανθρώπων (το οποίο σημαίνει, ανθρώπων που δεν παρουσίασαν ποτέ συμπτώματα σοβαρών ψυχιατρικών διαταρραχών) σε ψυχιατρεία και στη συνέχεια προσπαθούσε να εξακριβώσει κατά πόσο διαγνώστηκαν ως εχέφρονες ή παράφρονες και βάσει ποιάς μεθόδου, τότε τα κέρδη μας θα ήταν πολλαπλά, καθώς θα μπορούσαμε να ορίσουμε με μεγαλύτερη σαφήνεια ποιές από τις κατηγοριοποιήσεις αυτές είναι ακριβείς και ποιές όχι. Εάν μπορούσε κανείς να διαγνώσει μ’ επιτυχία όλα τα περιστατικά ψευδοασθενών, τότε θα διαθέταμε εκ των πραγμάτων τα αποδεικτικά στοιχεία εκείνα βάσει των οποίων μπορεί κανείς να ξεχωρίσει έναν εχέφρονα σε πλαίσια όπου βασιλεύει η παράνοια.

Αν, από την άλλη πλευρά, η φρόνηση των ψευδοασθενών δεν ανακαλυπτόταν ποτέ, όσοι υποστηρίζουν παραδοσιακές προσεγγίσεις στην ψυχιατρική διάγνωση, θα δυσκολεύονταν πάρα πολύ. Με δεδομένη την εξειδίκευση του προσωπικού στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι οι ψευδοασθενείς συμπεριφέρονταν εντός ψυχιατρείου το ίδιο λογικά όσο και εκτός και ότι ουδέποτε είχε προταθεί ο εγκλεισμός τους σε ψυχιατρείο στο παρελθόν, ένα αποτέλεσμα όπως το παραπάνω θα όφειλε να υποστηρίξει την άποψη ότι η ψυχιατρική διάγνωση έχει λίγα να πει για τον ίδιο τον ασθενή, αλλά πάρα πολλά για τον περιβάλλον εντός του οποίου λαμβάνει χώρα η παρατήρηση αυτού.

Το άρθρο αυτό περιγράφει ένα τέτοιο πείραμα. 8 εχέφρονες άνθρωποι κατάφεραν να εισαχθούν κρυφά σε 12 διαφορετικά ψυχιατρεία. Οι διαγνώσεις τους υπό τη μορφή βιωμάτων συνιστούν τα δεδομένα του πρώτου τμήματος του άρθρου αυτού, ενώ το υπόλοιπο αφιερώνεται σε μια περιγραφή των εμπειριών τους εντός των ψυχιατρικών ιδρυμάτων…

η καθημερινότητα των ρομνί

Με ελληνικούς υποτίτλους εδώ.

το τσίρκο των πεταλούδων

Για ελληνικούς υποτίτλους του 1ου μέρους εδώ και του 2ου μέρους εδώ.

 

η κυρία είναι περιφλεγής & σιωπηλή

Για ελληνικούς υπότιτλους πατήστε εδώ.

«το μέλλον, φίλε μου, είναι τα όνειρά μου»

«Με λένε Μιχάλη. Γεννήθηκα το 1980 στην Αθήνα, στο «Μητέρα». Οι γονείς μου τότε έμεναν στο Παγκράτι. Μετά τη γέννα μου μετακομίσαμε στα Πατήσια. Οι γονείς μου είναι από τη Νιγηρία. Ο πατέρας μου ήρθε στην Ελλάδα για να σπουδάσει, τη δεκαετία του ΄70. Ύστερα από κάποια χρόνια έφερε και τη μητέρα μου. Από τα παιδικά μου χρόνια δεν θυμάμαι πολλά πράγματα. Στο δημοτικό τα πήγαινα μια χαρά με τα άλλα παιδιά. Μόνο όταν τσακωνόμασταν στο ποδόσφαιρο με στολίζανε με βρισιές του τύπου «αράπης» και τα σχετικά. Ήμουν ο μόνος μαύρος στο σχολείο μου. Θυμάμαι επίσης ένα σκηνικό. Μια μέρα, έπειτα από τσακωμό, κάποια παιδιά με είχαν βάλει στη μέση και με έβριζαν. Τότε ένα παιδί που τον έλεγαν Ηλία όρμησε εναντίον τους για να με υπερασπιστεί. Από τότε γίναμε κολλητοί φίλοι. Τα πρώτα χρόνια στο σπίτι μιλούσαμε νιγηριανά και αγγλικά. Αυτό όμως με εμπόδιζε για τα μαθήματα. Μέχρι που ο δάσκαλος κάλεσε τους γονείς μου και τους είπε ότι έπρεπε να μιλήσουμε ελληνικά στο σπίτι. Με τα χρόνια επικράτησαν τα ελληνικά στο σπίτι μας.
Ελληνικά και hiphop. Από εννέα χρόνων μιλώ μόνο ελληνικά. Μιλώ επίσης άψογα αγγλικά, ενώ τα νιγηριανά τα καταλαβαίνω αλλά δεν τα μιλώ πια. Το πάθος για τη μουσική το «κόλλησα», ίσως, επειδή μεγάλωσα ανάμεσα σε διάφορους γλωσσικούς ήχους. Στο γυμνάσιο παθιάστηκα με τα γκράφιτι, τη hip-hop και τη Dram΄Ν΄ Βase. Είναι χρόνια που περνούν διοργανώνοντας πάρτι και ανταλλάσσοντας κασέτες με τα φιλαράκια. Εκείνη την περίοδο μπήκε έντονα η θρησκεία στη ζωή μου. Μαζί της και η πρώτη υπαρξιακή σύγκρουση. Γιατί η θρησκεία έλεγε «ειρήνη υμίν», ενώ το hip-hop μιλούσε για εξέγερση. Η θρησκεία ήταν ευχή, το hip-hop δράση. Το hip-hop και τα γκράφιτι ήταν για μένα ένα είδος ξεσπάσματος. Τότε, για πρώτη φορά, άρχισα να γράφω στίχους. Έγραφα και για τον ρατσισμό. Ξαφνικά συνειδητοποίησα κάτι που είχα απωθήσει: το χρώμα της επιδερμίδας μου.
Το να είσαι μαύρος. Εγώ είμαι περήφανος που είμαι μαύρος. Το να είσαι μαύρος όμως σημαίνει ότι συναντάς μπροστά σου έναν τοίχο. Σημαίνει ότι πρέπει να ξοδεύεις πολλή ενέργεια για να πείσεις τους γύρω σου ότι δεν είσαι γεννημένος μόνο για να πουλάς CD και να παίξεις μπάσκετ. Ότι μπορείς να γίνεις γιατρός, λογοτέχνης, σχεδιαστής μόδας, οτιδήποτε. Το να είσαι μαύρος σημαίνει ότι ζεις με αυτό το χρώμα, το αναπνέεις, ότι δεν σε αφήνουν ποτέ να νιώσεις αόρατος. Τη μεγαλύτερη έκπληξη την προκαλείς όταν μιλάς ελληνικά χωρίς προφορά. Παθαίνουν πλάκα. Μερικοί κάθονται με το στόμα ανοιχτό και σε κοιτάνε σαν εξωγήινο. Τέλος πάντων…
Ένα καλοκαίρι στη Σύρο. Η ανατροπή στη ζωή μου συνέβη ένα καλοκαίρι στη Σύρο. Μόλις είχα τελειώσει το λύκειο. Ήθελα τότε να μπω στη Σχολή Καλών Τεχνών και άρχισα να κάνω ιδιαίτερα μαθήματα ελευθέρου σχεδίου. Το καλοκαίρι πήγα στη Σύρο για να δουλέψω στο εργαστήριο της δασκάλας μου. Έκανα βόλτα ένα απόγευμα, όταν ξαφνικά μπροστά στα πόδια μου σταμάτησε ένα αστυνομικό τζιπ. Βγήκαν έξω δυο αστυνομικοί και μου ζήτησαν τα χαρτιά. Είχα μαζί μου τη ληξιαρχική πράξη γέννησης. Θεωρούσα ότι ήταν αρκετή, αφού είχα γεννηθεί στην Ελλάδα. Με πήγαν στο Τμήμα. Μου είπαν ότι τα χαρτιά μου είναι ελλιπή.
Ένας από τους αστυνομικούς μού είπε ότι θα με απελάσουν. «Πού θα με απελάσετε;» ρώτησα. «Στα σύνορα και να πας από εκεί που ήρθες», μου απάντησε. «Εγώ δεν ήρθα από πουθενά. Έχω γεννηθεί στην Ελλάδα», είπα. Δεν πήρα απάντηση. Απέλαση, σύνορα, όλα αυτά μου φαίνονταν σαν ταινία. Έφυγε η γη κάτω από τα πόδια μου και είχα κατατρομάξει. Έμεινα εκεί τρεις μέρες, στο σκοτάδι, κοιμόμουν χάμω, σε ένα μικροσκοπικό κελί με δυο Πακιστανούς που δεν μιλούσαν ούτε ελληνικά ούτε αγγλικά. Αυτές οι τρεις μέρες ανέτρεψαν τα πάντα μέσα μου. Με τη μεσολάβηση φίλων και δικηγόρων με άφησαν ελεύθερο. Τότε άρχισαν να με βασανίζουν τα ερωτήματα. Ποιος ήμουν; Τώρα καταλάβαινα γιατί δεν με καλούσαν φαντάρο, όπως συνέβαινε με όλους τους φίλους μου. «Φίλε μου, εσύ είσαι ξένος», έλεγα στον εαυτό μου. Και πάλι δεν ήθελα να το πιστέψω όμως. Σκεφτόμουν ότι οι αστυνομικοί είχαν κάνει λάθος. Ήταν ένας μηχανισμός άμυνας για να μη διαλυθώ.
Τα χαρτιά, τα χαρτιά, τα χαρτιά. Όταν εισέβαλε στη ζωή μου η λέξη χαρτιά και αλλοδαπός όλα καθάρισαν πλέον. Ρώτησα τους υπαλλήλους στον δήμο εάν μπορώ να βγάλω ελληνική ταυτότητα επειδή έχω γεννηθεί εδώ. Μου απάντησαν κοφτά: «όχι». Μετά ήρθαν οι ουρές, οι βεβαιώσεις, τα ένσημα, τα γραφεία, οι υπάλληλοι, η ατελείωτη αναμονή. Και όταν βγαίνει η άδεια παραμονής είναι ληγμένη. Ξανά ουρές, βεβαιώσεις, ένσημα, γραφεία, υπάλληλοι, ατελείωτη αναμονή. Με αυτά θα φας όλη τη ζωή σου. Τα καλύτερα χρόνια σου φεύγουν κυνηγώντας τα χαρτιά. Δεν μπορείς να πας πουθενά. Τα όνειρα για το πανεπιστήμιο τα εγκατέλειψα γιατί κυνηγούσα τα χαρτιά. Με κάλεσαν το 2002 στη Γαλλία για να εκπροσωπήσω την Ελλάδα σε ένα φεστιβάλ θεάτρου δρόμου. Δεν πήγα γιατί δεν είχα χαρτιά. Ήθελα να ανοίξω μια δική μου δουλειά, δεν μπόρεσα γιατί δεν είχα χαρτιά.
Τα ελληνικά είναι η γλώσσα σου…Νιώθεις σιγά σιγά να ανοίγει ένα χαντάκι ανάμεσα σε σένα και στους φίλους σου. Εκείνοι προχωράνε, κυκλοφορούν ελεύθεροι. Αυτό που για σένα αποτελεί ζήτημα ζωής και θανάτου, γι΄ αυτούς είναι ένα τίποτα. Επειδή δεν έχεις κανονικά χαρτιά δεν μπορείς να κάνεις σχέδια για το μέλλον. Σκέψου τι κατάπτωση. Να είσαι είκοσι χρόνων και να μη μπορείς να κάνεις σχέδια για το μέλλον.
Φθείρεσαι ανεπαίσθητα, γίνεσαι μικρός, κλείνεσαι στον εαυτό σου. Πρέπει να προσέχεις πολύ για να μη γίνεις ανθρωπάκι. Για να μη δεις όλους τους γύρω σου ως εν δυνάμει εχθρούς. Ύστερα έρχονται άλλες ερωτήσεις. Τι είσαι; Γεννήθηκες εδώ, τραγουδάς τον εθνικό ύμνο της Ελλάδας, στο σχολείο είπες ποιήματα για την 25η Μαρτίου. Και όμως σε θεωρούν αλλοδαπό. Στη Νιγηρία εσύ δεν έχεις πάει ποτέ. Τα ελληνικά είναι η γλώσσα σου. Τι είσαι λοιπόν; Πρέπει να είσαι τρεις φορές τρελός για να μην τρελαθείς. Πρέπει να παλέψεις με νύχια και με δόντια για να μην αφήσεις την πραγματικότητα να σε ξεκάνει. Τι κάνω αυτή τη στιγμή; Ασχολούμαι πολύ με τη μουσική και με το θέατρο του δρόμου. Τώρα δουλεύω στον «Κοσμοπολιτισμό», ένα πολιτιστικό κέντρο που διοργανώνει και πολλά ενδιαφέροντα event με μετανάστες καλλιτέχνες. Τα χαρτιά; Τα περιμένω ακόμα, εδώ και δυο χρόνια. Το μέλλον; Το μέλλον, φίλε μου, είναι τα όνειρά μου. Αυτά είναι η ασπίδα και η ελευθερία μου…»

Πηγή: http://gazikapllani.blogspot.gr/2007/11/blog-post_30.html

τις Τετάρτες

12 ζευγάρια πόδια

οι πολιτικές διαστάσεις της λογοτεχνίας

Μεταξουργείο

η ομοφοβία στην εκπαίδευση

Το άρθρο που ακολουθεί αλιεύτηκε στη lifo και μεταφέρεται εδώ αυτούσιο:

Η ποιοτική έρευνα «Σκιαγράφηση του φαινομένου της ομοφοβίας στην εκπαίδευση» έγινε στην Κύπρο με την μορφή ομάδων εστίασης (focus group) και αποτέλεσε μια από τις δράσεις της εκστρατείας «ΑΣΠΙΔΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΟΜΟΦΟΒΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ».

Πραγματοποιήθηκαν δύο ομάδες εστίασης, μια ομάδα με εκπαιδευτικούς προδημοτικής και δημοτικής εκπαίδευσης (11 άτομα, γυναίκες, μέσος όρος ηλικίας 35.77) και μια ομάδα με εκπαιδευτικούς μέσης (12 άτομα, 2 άνδρες και 10 γυναίκες, μέσος όρος ηλικίας 39.36 ). Στις δυο ομάδες συμμετείχαν επίσης και εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι. Οι συμμετέχοντες στις ομάδες εστίασης επιλέγηκαν τυχαία από τον κατάλογο των συμμετεχόντων στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της εκστρατείας.

Πριν ξεκινήσουμε με την ανάλυση των αποτελεσμάτων είναι σημαντικό να δούμε λίγο το κυρίαρχο πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λαμβάνει χώρα η έρευνα:

• Η Κύπρος και η Ελλάδα συμφώνα με το ευρωβαρόμετρο του 2008 είναι από τις πρώτες χώρες στις διακρίσεις στην βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού
• Ένα σύστημα αξίων τιμής και ντροπής δομεί την κυπριακή κοινωνία μέσα στο οποίο ο ετερόφυλος γάμος και η ετερόφυλη οικογένεια έχουν κυρίαρχη σημασία.
• Η ετεροκανονικότητα δηλαδη η αντίληψη ότι η ετεροφυλοφιλία είναι ο μοναδικός «φυσιολογικός» σεξουαλικός προσανατολισμός είναι επίσης κυρίαρχη στην Κύπρο
• Την ίδια στιγμή οι άντρες θεσπίζουν την ταυτότητα τους αποστρεφόμενοι τα γυναικεία τους χαρακτηριστικά
• Η Εκκλησία της Κύπρου έχει τεράστια επιρροή τόσο στο εκπαιδευτικό σύστημα όσο και στην κοινωνία και αρθρώνει κατά καιρούς ομοφοβικούς λόγους.

Αυτή η έρευνα αποτελεί μια συνέχεια της έρευνας «Σεξουαλικός Προσανατολισµός στην Κύπρο: Χαρτογράφηση του Κοινωνικοπολιτικού Κλίµατος, Εµπειριών και Αναγκών» (Καψού, Χριστοφή & Επαμεινώνδα, 2011). Στην έρευνα αυτή το ηλικιακό φάσμα ήταν από 17 ετών και άνω. Αυτά τα δεδομένα θα προσθέσουν στην σκιαγράφηση του φαινομένου της ομοφοβίας σε μικρότερες ηλικίες.

η γούνα και ο Νασρεδίν Χότζας

μουσική στο ασανσέρ

εναλλακτικές ματιές στην επικαιρότητα

Fadi Yazigi – Συρία

Dia Al-Azzawi – Ιράκ

Ιράν, Ιράκ, Λίβανος, Αφγανιστάς, Αίγυπτος – οι εικόνες που γνωρίζουμε περιορισμένες και συχνά διαστρεβλωμένες. «Πες μου τι ζητάς να δεις να σου το δείξω». Η τέχνη κάθε τόπου όμως αφηγείται πολλαπλές πραγματικότητες… [Κάθε εικόνα αυτής της συνάρτησης συνοδεύεται από μουσική – αναζητήστε την!]

 

οι λέξεις είναι πράξεις

Πηγή: http://processwork.gr/blog/archives/3716 (αναδημοσίευση από ΤΑ ΝΕΑ)

Οι λέξεις είναι πράξεις

Πόσο ευσταθεί η «φιλελεύθερη» διάκριση ρατσιστικού λόγου και πράξης

της Βάσως Κιντή

Το ανέκδοτο με τα κουνούπια του Νείλου που τρώνε σπιτικό φαγητό με τόσους Αφρικανούς στην Ελλάδα, το οποίο αναπαρήγαγε η Βούλα Παπαχρήστου στο twitter με τα γνωστά αποτελέσματα, προκάλεσε πολλές συζητήσεις για το κατά πόσον ήταν όντως ρατσιστικό ώστε να δικαιολογεί τη βαριά τιμωρία της. Υποστηρίχθηκε ότι δεν υπάρχει τίποτε μειωτικό για τους Αφρικανούς στη συγκεκριμένη φράση, οπότε η τιμωρία ήταν αδικαιολόγητη.

Σε συνάφεια με το περιστατικό αυτό, ο Δ. Χριστόπουλος, σε κείμενό του στα «ΝΕΑ» (28/7/12) για την ποινικοποίηση του ρατσιστικού λόγου, διακρίνει μεταξύ λόγου και πράξης για να υποστηρίξει ότι σε μια δημοκρατία μπορεί καθένας να λέει «ό,τι ανατριχιαστικό θέλει» αλλά όταν ο ρατσιστικός λόγος γίνεται πράξη, με ηθική ή κυρίως με φυσική αυτουργία, πρέπει να τιμωρείται αμείλικτα.

Και στις δύο περιπτώσεις στο επίκεντρο βρίσκεται το νόημα και ο ρόλος των λέξεων.

Συνήθως θεωρούμε ότι οι λέξεις που όταν είναι γραπτές δεν είναι παρά υλικά σημάδια σε μια επιφάνεια (μελάνι στο χαρτί, χαράξεις σε μάρμαρο, ίχνη κιμωλίας στον πίνακα κ.λπ.) ή όταν είναι προφορικές δεν είναι παρά διαταραχές ηχητικών κυμάτων, έχουν ένα σταθερό νόημα το οποίο αποκτούν εάν συνδεθούν με ένα περιεχόμενο, μια έννοια, μια ιδέα που ορίζεται σε ένα λεξικό. Είναι σαν μια νοητική πνοή να ζωντανεύει τα νεκρά σημάδια των λέξεων.

Ο Κάποιος κι ο Άλλος

Μια φορά κι ένα καιρό ήταν Κάποιος, μια φορά κι ένα καιρό ήταν ο Άλλος…

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί αναδημοσίευση από το http://www.all4fun.gr/various/articles/artists-point-of-view/3454-2012-05-03-13-45-45.html:

Ξημερώνει στην Αθήνα… η πόλη αρχίζει να φοράει τα φωτεινά της αλλά εδώ και μέρες κάτι με βασανίζει. Μια σκέψη τριγυρίζει το κεφάλι μου και δεν μπορεί να ξεκολλήσει με τίποτα. Προσπαθώ να την βγάλω από μέσα μου αλλά είναι αδύνατον.Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από την ιστορία των αλλοδαπών εργατών, απεργών πείνας, στο κτήριο της Νομικής Αθηνών και έπειτα στην Υπατεία. Εκεί ακούσαμε για πρώτη φορά να γίνεται εκτενής αναφορά στον όρο “υγειονομική βόμβα”. Ένας χαρακτηρισμός τόσο κενός, αλλά συνάμα αρκετά δυνατός, ώστε να εντυπωθεί με το πρώτο άκουσμα μέσα μας.Είχε ξεκινήσει από πολύ νωρίς, και με πολύ πιο ύπουλους τρόπους. Ήταν όμως εκείνη ακριβώς τη στιγμή που έγινε κατανοητό πως ένας νέος “εχθρός” γεννιέται (ή αν θέλετε ξανάρχεται σε πρώτο πλάνο). Και το όνομά του; “Ο ξένος”, “ο μετανάστης”, “ο άλλος” (κάποιοι βιάστηκαν να θυμηθούν το “λαθρομετανάστης”, όρος που εμπίπτει πολλαπλά όπως μας ενημερώνει και ο Β. Σωτηρόπουλος http://elawyer.blogspot.com/2012/04/blog-post.html). Δεν είναι όμως αυτό το θέμα που με βασανίζει. Ο προβληματισμός μου έχει να κάνει με το θέμα του… Άλλου.

sili

Ένα σύντομο φιλμ από το Ιράν. Προβλήθηκε στο πλαίσιο του φεστιβάλ Pangea Day.

Ένας στρατιώτης, δύο γυναίκες (μία νεότερη και μία μεγαλύτερη) κι ένας στρατηγός ταξιδεύουν με το τρένο. Την εξήγηση για το γεγονός που ακολουθεί την έχει μόνο ένας από τους τέσσερις.

Το φιλμ σκηνοθέτησε ο Ehsan Amani (1948 – …), ο οποίος εργάστηκε για πολλά χρόνια στο χώρο της διαφήμισης, ενώ πλέον σκηνοθετεί σύντομα φιλμ και ντοκυμανταίρ.

χωρίς εισιτήριο

κουβεντιάζοντας τ’ ανείπωτα, διεκδικώντας το ανέφικτο

Βρήκα το παρακάτω άρθρο στο μπλογκ του Process Work. Συγγραφέας του η Φωτεινή Τσαλίκογλου (καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συγγραφέας) και τίτλος «Αθηναϊκές Ουτοπίες: Άστεγοι & Ψυχολόγοι – Ο Ρόλος του Ψυχολόγου σε Μια Πόλη που Βουλιάζει». Το παραθέτω λοιπόν εδώ…

Η μεταμορφωμένη νέα Αθήνα περιλαμβάνει εικόνες ενός ανοίκειου τόπου. Χαρτόκουτα , κουβέρτες, πλαστικά σκεπάσματα, μελαγχολικοί σκύλοι που χώνουν τη μουσούδα τους, στα πόδια των άστεγων αφεντικών τους. Άνθρωποι της διπλανής πόρτας που ανατρέπουν την καθησυχαστική εικόνα του παλαιού εξαθλιωμένου από το αλκοόλ, η τις ουσίες άστεγου.

Τι κάνει ένας ψυχολόγος απέναντι σε μια τέτοια συμπύκνωση ψυχικής και κοινωνικής οδύνης; H ιατρικοποίηση του πόνου, το ενδο-ατομικό βιοιατρικό μοντέλο παροχής βοήθειας μοιάζει όσο ποτέ άλλοτε φτωχό και ανεπαρκές.

Η μόνη ίσως γιατρειά: Να στοιχηματίσεις στο ανέφικτο. Να επιτρέψεις την ουτοπία να σε κερδίσει. Ιδού λοιπόν